+Cuñados: riamos como galegos
Un ten a sensación de estar vendo unha película berlanguiana, tanto polo protagonismo coral como polo arrevesado da trama e polo ton do humor, exento da máis mínima vulgaridade
Félix Caballero
O primeiro acerto de +Cuñados é o título. Pode semellar unha minucia, mais coido que ten importancia. Como secuela ou segunda parte de Cuñados, a película precisaba dun título que a conectase directamente coa súa predecesora, pero non podía ser Cuñados II, porque iso de identifcar cun numeral as segundas partes parece cousa do pasado (Superman II, Padrino II…). Daquela, corríase o risco de caer en algo tan choqueiro como Os cuñados de novo en acción ou Os cuñados volven facer das súas, que case produciría rubor. Defintivamente, +Cuñados é unha boa solución.
O filme, como a primeira parte, conecta poderosamente coa forma de ser e de vivir dos galegos. Por iso non só está feito en Galicia e por galegos, senón tamén falado en galego. Non podía ser doutra maneira. Representa en grao sumo a idiosincrasia do noso pobo e o público identifícase plenamente con el. Non sei que recepción terá fora da comunidade autónoma (tampouco sei cal tivo finalmente a precuela), á que non axudará en calquera caso a tradución ao español (estamos ante un humor galego que se goza máis e mellor en galego), mais o que está claro é que en Galicia vai gustar moito.
Parte do mérito deste saber reflectir a idiosincrasia galega tena, sen dúbida, Araceli Gonda, a guionista, que tamén o foi da primeira parte. Unha xornalista da TVG que hai xa uns cantos anos tivo o valor e mais o acerto de deixar a información para se pasar á ficción. Por certo que esta secuela non foi dirixida por Toño López, director da cinta anterior, senón por Luís Avilés Vaquero. Descoñezo a razón.
En +Cuñados a cidade de Ourense volver ter o seu protagonismo; de feito, é unha protagonista máis. E isto é outro acerto da película, que nos presenta o barrio vello de Ourense en pleno Entroido, coa celebración dos veciños na rúa, un motivo máis para que o espectador galego se identifique coa película. Ourense, Entroido, polbo e viño, porque os cuñados se dedican agora á preparar e servir o polbo cun posto na rúa, mentres que a familia continúa elaborando e comercializando viño do Ribeiro. A xa serie de Cuñados ten posto de manifesto que a cidade de Ourense é un escaparate cinematográfico de primeiro nivel.
Trío de cómicos
Falando de protagonistas, outra das columnas nas que se sostén a película é a interpretación dese trío imbatible de cómicos que son Miguel de Lira, Xosé Antonio Touriñán e Federico Pérez. Miren que en Galicia hai moitos e moi bos cómicos (actores e actrices), pero estes tres son, probablemente, os meus preferidos. A química entre eles é, ademais, enorme. Que así era entre Touriñán e Pérez xa o sabiamos polas súas interpretacións conxuntas nos escenarios e platós de televisión, pero nestas dúas películas de Cuñados queda claro que a química esténdese tamén a De Lira, polo demais un actor extraordinario; se cadra, o mellor cómico galego dos últimos tempos, non tan coñecido polo gran público como os outros dous porque se ten centrado máis non teatro que na televisión (é membro fundador da compañía Chévere, Premio Nacional do Teatro en 2014). Aínda así, os máis vellos do lugar aínda o recordan ben polo seu papel de Evaristo Currás na serie Mareas vivas, emitida pola TVG de 1998 a 2002.
Este trío de actores está perfectamente acompañado polas actrices que fan das tres irmás da familia (Iolanda Muíños, María Castro e Eva Fernández) e pola que intepreta a nai delas, a excelente Mela Casal, que sempre dá ás súas personaxes unha dose de tenrura que as fai entrañables.
Nesta segunda parte súmase ao elenco un grupo de actores e actrices portugueses que confirman que cando Galicia e Portugal colaboran nun proxecto audiovisual o resultado medra exponencialmente.
Con +Cuñados, un ten a sensación de estar vendo unha película berlanguiana, tanto polo protagonismo coral como polo arrevesado da trama e polo ton do humor, exento en todo momento da máis mínima vulgaridade. Se o director valenciano vivise na Galicia de hoxe, de seguro que faría películas parecidas. E isto é un eloxio tanto para o director e mais a guionista de +Cuñados (e da súa precuela) como para o propio Berlanga.
En fin, que esta segunda parte de Cuñados vai gustar aos galegos (e a moitos que non no son) tanto como a primeira e vai volver pór Ourense no escaparate cinematográfico. Ninguén que vise a primeira quedará defraudado. Outra gran comedia galega e outra mostra de que desde Galicia se pode facer cine (neste caso, comedia) de calidade que interese a toda España.
El juego del calamar